Έχει χορηγηθεί άμεση πρόσβαση στους Κύπριους παραγωγούς ντομάτας – σε ένα καινοτόμο βιοεντομοκτόνο που ελέγχει τις καταστροφικές προσβολές του φυλλορύκτη της ντομάτας (Tuta absoluta), ενώ παράλληλα παρουσιάζει ελάχιστο κίνδυνο για τα ωφέλιμα έντομα, τους επικονιαστές και τους ανθρώπους.

Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος χορήγησε άδεια για επείγουσες καταστάσεις φυτοπροστατςίας (EUP), στην Κύπρο για το SPEAR® LEP, ένα εντομοκτόνο με βάση τα πεπτίδια που στοχεύει τα λεπιδόπτερα, όπως ο φυλλορύκτης της ντομάτας – ένα επιβλαβές έντομο που είναι γνωστό ότι προκαλεί απώλειες παραγωγής στην Ευρώπη έως και €350,000 ανά εκτάριο.

Σε πειραματικές μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη, το SPEAR® LEP, που παράγεται από την εταιρεία Vestaron Corporation με έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει επιδείξει αποτελεσματικότητα ενάντια στο στοχευμένο έντομο τόσο στον αγρό όσο και στο θερμοκήπιο, συμπεριλαμβανομένων και πληθυσμών που ενδέχεται να είναι ανθεκτικοί σε άλλα ευρέως χρησιμοποιούμενα εντομοκτόνα.

Καινοτόμος τρόπος δράσης

Διαθέσιμο για τους παραγωγούς στην Κύπρο για χρήση σε φυτά ντομάτας από τις 2 Μαΐου έως τις 29 Αυγούστου 2024 το SPEAR LEP είναι  ένα βιολογικό προϊόν που προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται με τα φύλλα.

Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης και παράγεται με φυσική ζύμωση, το SPEAR LEP διαθέτει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) χωρίς διαπιστωμένη ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά εντομοκτόνα, καθιστώντας το ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση της ανθεκτικότητας και την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εντόμων.

Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαρρηγνύει το έντερο των προνυμφών, η ενεργή ουσία του προϊόντος (GS-omega/kappa-HxTx-Hv1a) μπορεί να εισέλθει στο κυκλοφοριακό σύστημα του εντόμου και να επιτεθεί στο κεντρικό νευρικό σύστημά του, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.

Μικρότερος κίνδυνος για τους ανθρώπους, τους επικονιαστές και τον πλανήτη

Πλήρως βιοδιασπώμενο και άκρως εξειδικευμένο στο έντομο-στόχο, το SPEAR LEP είναι επίσης ήπιο στους επικονιαστές και διαθέτει εξαιρετικό τοξικολογικό προφίλ καθιστώντας το ασφαλές  για τους ανθρώπους και το περιβάλλον, με μηδενικό χρονικό διάστημα (PHI) πριν τη συγκομιδή, και χωρίς ανώτατο όριο υπολειμμάτων.

Η εταιρεία Vestaron Corporation, η οποία αναπτύσσει και κατασκευάζει το προϊόν, δήλωσε ότι η έγκριση για επείγουσες καταστάσεις φυτοπροστασίας προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο στην εργαλειοθήκη των παραγωγών, σε μια εποχή όπου η πρόσβαση σε αποτελεσματικά προϊόντα φυτοπροστασίας καλλιεργειών περιορίζεται στην Ευρώπη.

«Η κρίση από την  Tuta absoluta στην Κύπρο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τονίζει την ανάγκη για αποτελεσματικά, βιώσιμα προϊόντα ελέγχου επιβλαβών οργανισμών, καθώς η χρήση νεονικοτινοειδών και άλλων συνθετικών εντομοκτόνων περιορίζεται ολοένα και περισσότερο» δήλωσε o Juan Estupinan, προσωρινός CEO και πρόεδρος.

«Τα βιοεντομοκτόνα βασισμένα σε πεπτίδια όπως το SPEAR LEP αντιπροσωπεύουν μια δυναμική νέα κατηγορία προϊόντων για τον αποτελεσματικό έλεγχο των επιβλαβών οργανισμών ενώ παράλληλα βοηθούν στην διαχείριση της ανθεκτικότητας. Τέτοια εργαλεία είναι απαραίτητα για τους παραγωγούς και προσφέρουν πλεονεκτήματα για τους αγρότες, τα ωφέλιμα έντομα, τους επικονιαστές, το περιβάλλον και τους καταναλωτές.”

Βιώσιμη λύση

Η Premier Shukuroglou Cyprus Ltd., που έκανε την αίτηση στοΥπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, δήλωσε ότι είναι ενθουσιασμένη που έχει χορηγηθεί η έγκριση, δίνοντας στους παραγωγούς νντομάτας τη δυνατότητα να ελέγχουν αποτελεσματικά και βιώσιμα τις δαπανηρές προσβολές από το επιβλαβές έντομο.”Η πρόσβαση σε αποτελεσματικά μέσα βιολογικής προέλευσης, όπως το SPEAR LEP, είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουμε τους παραγωγούς να ξεπεράσουν την ανθεκτικότητα – υποστηρίζοντας την κερδοφορία της παραγωγής και μειώνοντας παράλληλα τις επιπτώσεις της γεωργίας στο περιβάλλον”, δήλωσε ο Κυριάκος Ορφανίδης, Τεχνικός Διευθυντής της Premier Shukuroglou Cyprus.

“Με ένα μοναδικό τρόπο δράσης, το SPEAR LEP παρέχει στους Κύπριους καλλιεργητές νντομάτας μια βιώσιμη λύση για να χρησιμοποιούν σε εναλλαγή με άλλα εντομοκτόνα με διαφορετικούς τρόπους δράσης, συμβάλλοντας στην προστασία της ποιότητας των καλλιεργειών και των αποδόσεων, διατηρώντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα της περιορισμένης γκάμας των διαθέσιμων σκευασμάτων για την καταπολέμηση αυτού του επιζήμιου εντόμου”.

Σύμφωνα με την έγκριση, οι καλλιεργητές αγρών και θερμοκηπίων θα μπορούν να κάνουν τρεις εφαρμογές του SPEAR LEP κάθε 5-15 ημέρες με δόση 1-2 λίτρα ανά εκτάριο. Το SPEAR LEP χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη.

Σχετικά με τον φυλλορύκτη της νντομάτας (Tuta absoluta)

Προερχόμενος από τη Λατινική Αμερική, ο φυλλορύκτης της ντομάτας (Tuta absoluta) είναι ένας εχθρός των ντομάτων που ανήκει στην οικογένεια των λεπιδόπτερων. Αναφέρθηκε για πρώτη φορά στις μεσογειακές και νοτιοανατολικές κλιματικές ζώνες το 2007, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.

Μέσα σε 90 λεπτά από την εκκόλαψη, οι νεαρές προνύμφες (larva) αρχίζουν να προσβάλλουν τα φύλλα της καλλιέργειας. Στη συνέχεια, σκάβουν “στοές” και τρέφονται στο ενδιάμεσο της κάτω και επάνω επιφάνειας του φύλλου.

Το έντομο μολύνει τόσο τις βιομηχανικές ντομάτες όσο και τις ντομάτες  αγρού, αλλά και τις ντομάτες θερμοκηπίου. Για την Κύπρο, αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα καθώς υπάρχουν περίπου 300 εκτάρια.

Χωρίς αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου, η παραγωγή της ντομάτας μπορεί εύκολα να καταστραφεί μέσα σε λίγες εβδομάδες με εκτιμώμενες απώλειες €350.000/εκτάριο στην Ευρώπη. Οι απώλειες λόγω ζημίας στους καρπούς μπορεί μερικές φορές να υπερβούν τα €55.000/εκτάριο¹.